Słowniczek psychologiczny

Anoreksja

[z grec. anorexia nervosa: an = „brak, pozbawienie”, orexis = „apetyt”]

Zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę zaburzoną. Jednocześnie zaburzony jest obraz własnego ciała i występuje lęk przed przybraniem na wadze. Klasyfikacja ICD-10 wyróżnia dwie postaci anoreksji – jadłowstręt psychiczny i jadłowstręt psychiczny atypowy (F50.1). Klasyfikacja DSM-5 wyróżnia postać ograniczającą i postać z napadami objadania się/przeczyszczaniem. Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu.

źródło: Wikipedia

Depresja

[łac. depressio 'głębokość’, deprimere 'przygniatać’]

Powszechne zaburzenie psychiczne, o podłoże endogennym (spowodowana nieprawidłowościami funkcjonowania organizmu) lub egzogennym (tzw. zewnątrzpochodnym). Charakteryzuje się uporczywym smutkiem i brakiem zainteresowania lub odczuwania przyjemności z wcześniej przyjemnych lub satysfakcjonujących zajęć.

Źródło: Encyklopedia PWN

Hipomania

[gr. hypo 'pod, poniżej’, mania 'szał’]

Okres podwyższonego, ekspansywnego lub drażliwego nastroju, któremu towarzyszą: zawyżona samoocena, zmniejszona potrzeba snu, gonitwa myśli, rozproszenie uwagi, wzmożona mowa, pobudzenie psychoruchowe oraz zwiększone zaangażowanie w ryzykowne czynności. Jeden lub więcej epizodów hipomanii jest charakterystycznych dla choroby afektywnej dwubiegunowej.

Źródło: APA, PWN

Lęk

[ang. anxiety]

Emocja charakteryzująca się niepokojem i somatycznymi objawami napięcia. Osoba odczuwająca lęk przewiduje zbliżające się niebezpieczeństwo, katastrofę lub nieszczęście. W odróżnieniu od strachu, lęk jest uważany za reakcją zorientowaną na przyszłość i skoncentrowaną na rozproszonym zagrożeniu.

Źródło: APA

Projekcja

[łac. proicere 'wyrzucać przed siebie’]

Jako pierwszy termin ten wprowadził do psychologii Zygmunt Freud. Projekcją nazywamy proces, w którym przypisuje się własne pozytywne lub negatywne cechy, afekty i impulsy innej osobie lub grupie osób. Jest to często mechanizm obronny, mający na celu uniknięcie frustracji względem siebie.

Źródło: APA

Przeniesienie

[niem. die Übertragung]

Zjawiskiem przeniesienia określa się przemieszczenie odczuć związanych z istotnymi dla nas osobami (np. rodzicami) na innych, z którymi stykamy się w życiu. Przeniesienie sprawia, że nasze wyobrażenia i emocje dotyczące danej osoby lub ludzi ogólnie, nie są do końca zgodne ze stanem faktycznym.

Źródło: Oxford English Dictionary, New Economics Foundation

Psychoterapia

[gr. psychḗ ‘dusza’, therapeía ‘leczenie’]

Specjalistyczne metody oddziaływania psychologicznego, które prowadzą do trwałej zmiany w funkcjonowaniu ludzi wykazujących zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania o charakterze psychogennym, np. nerwicowe i psychosomatyczne, osobowości, a także uzależnienia

Źródło: Encyklopedia PWN

Strach

[ang. fear]

Podstawowa emocja wywołana wykryciem bezpośredniego zagrożenia, polegająca na natychmiastowej reakcji alarmowej, która mobilizuje organizm poprzez wywołanie zespołu zmian fizjologicznych. Strach różni się od lęku tym, że jest uważany za odpowiednią krótkoterminową reakcję na obecne, wyraźnie zidentyfikowalne zagrożenie.

Źródło: APA

Trauma

[gr. τραύμα ’ rana, uraz’]

Każde niepokojące doświadczenie, skutkujące znacznym strachem, bezradnością, dysocjacją, dezorientacją lub innymi destrukcyjnymi uczuciami na tyle intensywnymi, że mają długotrwały i negatywny wpływ na postawy, zachowanie i inne aspekty funkcjonowania danej osoby.

Źródło: APA, PWN

Psychotraumatologia

[gr. ψυχή 'dusza’, τραύμα 'rana, uraz’]

Dziedzina psychologii i obszar badań nad konsekwencjami stresu traumatycznego. Zdarzenia traumatyczne to stresory związane z zagrożeniem życia i zdrowia.

W konsekwencji przeżycia takich zdarzeń niektóre osoby mogą doświadczać zaburzeń potraumatycznych i innych zakłóceń funkcjonowania.

Źródło: Uniwersytet Warszawski, Medonet

Wellbeing

[ang. wellbeing, well-being 'dobrostan’]

Stan komfortu, zdrowia lub szczęścia. Dobre samopoczucie można rozumieć jako to, jak ludzie się czują i jak funkcjonują, zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym, oraz jak oceniają swoje życie jako całość.

Źródło: Oxford English Dictionary, New Economics Foundation

Zaburzenia osobowości

[ang. personality disorders, PD]

Zaburzenia obejmujące wzorce postrzegania, odnoszenia się i myślenia o środowisku i sobie, które zakłócają długoterminowe funkcjonowanie. Rozpoznaje się 10 głównych zaburzeń i dzieli się je na trzy grupy. Grupa 1 obejmuje zaburzenia paranoiczne, schizoidalne i schizotypowe. Grupa 2 to osoby aspołeczne, borderline, histrioniczne i narcystyczne. Do grupy 3 należą osoby unikające, zależne i obsesyjno-kompulsywne.

Źródło: APA